Заўважана, што дом без гаспадара вельмі хутка старэе: год-другі – і на месцы ладнай хаціны застаюцца руіны. І такія збудаванні – з пустымі або пазабіванымі аканіцамі, напаўразабранымі дахамі і сценамі, з парослымі травой і кустоўем сцежкамі-дарожкамі на падворку, – ёсць ці не ў кожнай вёсачцы, што ў свой час трапіла ў лік малаперспектыўных і цяпер разам з апошнімі жыхарамі дажывае свой век. У некаторых населеных пунктах незапатрабаванымі застаюцца не толькі прыватныя дамы, але і аб’екты дзяржаўнай уласнасці: былыя школкі, клубы, дамы сацыяльных паслуг…
Гэтыя асірацелыя сядзібы нярэдка становяцца распаўсюджвальнікамі антысанітарыі, пустазелля і ачагамі дадатковай пажарнай небяспекі і таму выклікаюць пастаянную занепакоенасць мясцовых улад. Па даручэнню Прэзідэнта, ужо не першы год на ўсіх узроўнях вядзецца работа па прыцягненні ў абарот нерухомасці, якая не выкарыстоўваецца па свайму прамому назначэнню. І хаця аб’ектаў дзяржаўнай маёмасці, якія прадаюцца праз аўкцыёны, пакінутых сядзіб і прылягаючых да іх зямельных участкаў, якія прапаноўваюцца жадаючым наладзіць сваю справу, яшчэ даволі многа, але ж на сённяшні дзень у гэтым накірунку ёсць і станоўчыя зрухі. На фоне апусцелых двароў і вуліц у малаперспектыўных вёсках можна ўбачыць і абнадзейваючыя астраўкі гаспадарлівасці і дагледжанасці. Адзін з такіх знаходзіцца пры ўездзе з Папіны ў вёску Людвінова, акурат насупраць памятнага знака ў гонар таго, што ў гэтых мясцінах жыла і пісала свае лепшыя творы пісьменніца Эліза Ажэшка. Тут, у былым будынку сельскага клуба і бібліятэкі і на прылягаючай да яго тэрыторыі, стараецца наладзіць сваю прыватную справу вясковец Г.М. Якоўчык, які пражывае ў суседняй Папіне.
Генадзь Мікалаевіч – адзін з тых маладых прадпрымальнікаў, які не імкнецца рабіць са свайго занятку нейкую “камерцыйную тайну”. Ён падкрэслівае, што вядзе сваю дзейнасць у рамках закона, хаця на справе не ўсё і не заўжды атрымліваецца так, як было першапачаткова задумана і запланавана. Бо ў сялянскай рабоце і жыццё, і надвор’е, і попыт на тую ці іншую прадукцыю штораз уносяць свае карэктывы.
Наш суразмоўнік узгадвае, што некаторы час таму назад у яго, як і ў многіх тутэйшых жыхароў, узнікла жаданне пасадзіць і выгадаваць свой малінавы сад, і ён падаў у райвыканкам заяву з просьбай выдзеліць зямельны надзел для вядзення асабістай падсобнай гаспадаркі. Спачатку ён апрацаваў і засадзіў маліннікам тры гектары на ўскрайку Людвінова, а потым папрасіў у валоданне яшчэ і невялікі сумежны ўчастак. Малады вясковец аформіў фермерскую гаспадарку, а свежаапрацаваную зямлю засадзіў клубніцамі. Паколькі на полі радня і блізкія Генадзя праводзілі нямала часу, то ў сямейных размовах раз-пораз агучваліся думкі, што няблага было б у гэтых мясцінах набыць сваё памяшканне.
А потым Г.М.Якоўчык убачыў аб’яву, што з аўкцыёна прадаецца будынак былога сельскага клуба-бібліятэкі ў Людвінова, які акурат межаваў з яго полем. Год таму назад Генадзь Мікалаевіч выкупіў збудаванне з умовай арганізацыі і развіцця прадпрымальніцкай дзейнасці. Што ўдалося дасягнуць за такі непрацяглы час?
Радуе галоўнае: і тэрыторыя, і будынак пад пільным гаспадарскім наглядам маюць сапраўды дагледжаны выгляд. Усё наўкола вычышчана, дрэвы акуратна падрэзаны, ля дарогі густой агароджай высаджаны вечназялёныя туі. “Мне здаецца, сітуацыю на прыдбаным участку я не пагоршыў, а наадварот, стараўся акультурыць гэта месца і надаць яму прывабнае аблічча”, – разважае Г.М.Якоўчык. Больш таго: Генадзь Мікалаевіч па меры магчымасці імкнецца падтрымліваць у належным парадку і памятны знак у гонар Элізы Ажэшка, што ўстаноўлены праз дарогу – акурат насупраць будынка, набытага ім у карыстанне.
Наш суразмоўнік паказаў і тое, як і наколькі задзейнічана плошча набытага ім аб’екта. У адным крыле памяшкання ўстаноўлены клеткі, дзе вядзецца развядзенне перапёлак і вытворчасць перапяліных яек. Праўда, наладзіць іх масавы выпуск, як прызнаецца фермер, пакуль не атрымліваецца, бо няма шырокага збыту гэтай прадукцыі. “У магазіны завозяць перапяліныя яйкі з буйной птушкафабрыкі, і мне складана канкурыраваць з такой добра наладжанай вытворчасцю. Але паколькі прадукцыя з маёй фермерскай гаспадаркі каштуе танней, чым у краме, то яе разбіраюць знаёмыя”, – расказвае Г.М.Якоўчык.
Тут жа, у гэтай старане будынка, наладжана і зборка тары для ягадных культур. Пакуль гатовыя карзіны займаюць даволі многа месца, але чым бліжэй будзе сезон збору клубніц і маліны – тым вышэйшым, – як мяркуе ўласнік,– будзе на іх попыт.
У суседнім крыле будынка размешчана выстава малюнкавых узораў розных відаў ягадных культур, у прыватнасці – маліны і трускалак. Тут жа знаходзіцца і сціплы рабочы кабінет, дзе наш суразмоўнік дзеліцца сваімі – не, не планамі, а хутчэй – марамі. Генадзь Мікалаевіч расказвае, што ў аддаленай перспектыве яму вельмі б хацелася вярнуць гэтаму памяшканню статус культурнай установы і, калі будзе такая магчымасць, абуладкаваць у ім нешта накшталт музея-аграсядзібы ў стылі тых даўніх часоў, калі тут жыла і стварала свае бессмяротныя творы слынная пісьменніца Эліза Ажэшка. Бо, як сцвярджаюць даведнікі, нават многія кніжныя вобразы аўтарка брала з тутэйшых мужыкоў і паляшуцкага жыцця…
“Добра было б захаваць памяць аб тых падзеях. Але ж пакуль я раблю тое, што трэба, і так, як прадугледжана законам, і не перастаю марыць аб тым, што хачу. А час пакажа…”, – зазначае Г.М.Якоўчык.
Сваю людвіноўскую фермерскую гаспадарку ён зарэгістраваў пад назвай “РэпкаАгра”. У сціплым пакойчыку, які Генадзь Мікалаевіч называе рабочым кабінетам, вісіць рэпрадукцыя карціны паводле вядомай казкі “Дзедка і рэпка”, якая у многім абагульняе вобраз сучаснага селяніна-фермера і ў чымсьці здаецца вельмі сімвалічнай: удасца ці не ўдасца яму дасягнуць мэты і выцягнуць тую жаданую рэпку?
Галіна ШАФРАН
Фота Івана ЛЯОНЧЫКА
