spot_img

17 верасня – 75-годдзе ўз’яднання Заходняй Беларусі з БССР

Дата:

Сёння – 17 верасня. Дарэчы, так называецца вуліца, на якой размяшчаецца рэдакцыя райгазеты “ДВ”. І іменна ў гэты дзень 75 гадоў назад насельніцтва Заходняй Беларусі сустракала воінаў Чырвонай Арміі.

Як вядома з гісторыі, у сакавіку 1921 года тэрыторыя Беларусі была падзелена паміж Расіяй і Польшчай. У Стаўбцах, Коласава, Негарэлым паявіліся пагранічныя пераходы, а некаторыя вёскі нават раздзяляліся граніцай на дзве часткі.

Улады буржуазна-памешчыцкай Польшчы, далучыўшы да сябе заходнебеларускія землі, мала клапаціліся аб іх эканамічным развіцці. Асноўная частка мясцовага насельніцтва займалася сельгасвытворчасцю. Праўда, сялянам было нялёгка, асабліва пакутавалі малазямельныя.

Ужо ў 1924 годзе на тэрыторыі Драгічыншчыны былі створаны два райкамы КПЗБ: Лясны, які размяшчаўся ў в.Крывіца Янаўскай гміны, і імя Красіна – у Драгічыне. У радах партарганізацый налічвалася сотні камуністаў і спачуваючых. Іменна яны і праводзілі вялікую прапагандысцкую работу сярод насельніцтва. І людзі ўсё больш пранікаліся даверам да партыйцаў, выбіралі іх на пасады стараст і г.д.

У многіх вёсках дзейнічалі і партячэйкі. Так, адна з іх, у Дубраўках, вяла сярод сялян агітацыю за няўплату падаткаў. Яе члены А.Д.Спаравец, М.М.Страпка і іншыя пісалі і распаўсюджвалі лозунгі і транспаранты. Камуністы в.Язвіны ў 1926 годзе правялі рэвалюцыйную дэманстрацыю. Арганізатарамі і актыўнымі яе ўдзельнікамі былі Л.Л.Савіцкі, М.Г.Ардашэўскі, П.А.Салівончык і Р.С.Салівончык.

Найбольш актыўнай і моцнай была партячэйка ў Осаўцах, якую ўзначальваў удзельнік грамадзянскай вайны І.Л.Прымак. Як кажуць, не сядзелі без справы і камуністы партыйных ячэек вёсак Мікіцк, Застаўе, Вавулічы, Імянін, Сёманаўшчына, Гошава, Брашэвічы, Стараселле, Крэсцінова і іншых. Члены КПЗБ пастаянна распаўсюджвалі сярод насельніцтва нелегальныя лістоўкі і брашуры, часта ў грамадскіх месцах вывешвалі чырвоныя сцягі.

Актыўныя дзеянні камуністаў і камсамольцаў напалохалі польскую дэфензіву. У маі 1927 года былі арыштаваны многія члены райкама імя Красіна. Аднак тыя, хто застаўся на волі, наладзілі сувязь з Пінскім абласным камітэтам КПЗБ і пачалі ўзнаўляць дзейнасць партыйных і камсамольскіх ячэек. Словам, нягледзячы на арышты і судовыя працэсы, якія вырывалі з радоў партыі найбольш актыўных членаў, рэвалюцыйная дзейнасць не спынялася. А для дапамогі таварышам, якія знаходзіліся ў турме, збіраліся грошы.

Аб аўтарытэце камуністаў Заходняй Беларусі сведчылі вынікі галасавання ў польскі сейм у сакавіку 1928 года. КПЗБ вяла актыўную работу за выбранне ў гэты орган улады дэпутатаў ад працоўных, каб яны выкарыстоўвалі сеймавую трыбуну для выкрыцця палітыкі буржуазна-памешчыцкага ўрада. У выніку пілсудчыкі па ўсёй Польшчы не атрымалі ў сейме жаданай большасці.

На жаль, вельмі вялікі ўрон рэвалюцыйнай барацьбе працоўных прычыніла рашэнне выканкама Камінтэрна, прынятае па ўказанню І.В.Сталіна аб роспуску кампартыі Польшчы і яе састаўных частак – КПЗБ і КПЗУ. Па фальшываму абвінавачванню, быццам у рады яе кіруючага складу пранікла варожая агентура. Таму многія актыўныя члены КПЗБ былі рэпрэсіраваны, большасць з якіх і загінула ў сталінскіх закутках і канцлагерах.

17 верасня 1939 года працоўныя Заходняй Беларусі з радасцю і надзеяй на лепшае жыццё сустракалі Чырвоную Армію. У многіх вёсках пад кіраўніцтвам мясцовых камуністаў будаваліся так званыя брамы, якія ўпрыгожваліся кветкамі, партрэтамі Леніна і Сталіна. На першым часе людзі былі задаволены. Многія з іх успаміналі багатую даваенную царскую Расію.

А вось калі прыйшлі Саветы, то высветлілася, што ніякага багацця ў іх няма. Нават знешні выгляд воінаў Чырвонай Арміі вельмі ўражваў. Худыя, нейкія абмоткі на нагах, змардаваныя коні, старыя вінтоўкі…

Неўзабаве апусцелі магазіны і паявіліся чэргі, якіх у Заходняй Беларусі не ведалі. Пачаўся дэфіцыт многіх тавараў. Але гэта, як кажуць, паўбяды. У хуткім часе радасць вызвалення змянілася роспаччу перад рэпрэсіўнай машынай савецка-бальшавіцкага таталітарызму. Пад удар НКУС найперш траплялі дзяржслужачыя, леснікі, асаднікі і заможныя сяляне. Як сведчаць даныя, было дэпартавана ад 150 да 200 тысяч чалавек. Як правіла, іх вывозілі ў Казахстан і на поўнач Расіі.

Як бачым, надзеі працоўных Заходняй Беларусі на лепшае жыццё не спраўдзіліся. Акрамя рэпрэсій у хуткім часе ў некаторых вёсках пачалася і прымусовая калектывізацыя. А наперадзе была страшная вайна з нямецкім фашызмам, якая прынесла яшчэ больш гора, кроў, смерць і разбурэнне.

І ўсё ж 17 верасня 1939 года стала памятнай датай у гісторыі Беларусі. Іменна ў гэты дзень знікла граніца, якая 18 гадоў раздзяляла адзіны народ.

Аляксей ФЁДАРАЎ

Поделиться новостью:

Популярно

Архив новостей

Похожие новости
Рекомендуем

Трамп заявил о своей “политической победе”, назвав себя 47-м президентом США

Кандидат в президенты США от Республиканской партии Дональд Трамп...

ЦИК: сбор подписей граждан могут осуществлять только члены инициативных групп

Сбор подписей граждан могут осуществлять только члены инициативных групп....

“Марафон единства” ждут в Пинске. Уже открыта регистрация на квест “Это все мое родное”

8 и 9 ноября республиканская общественно-культурная акция "Марафон единства"...

У жителей Дрогичинщины появилась возможность оперативно получать информацию о плановых и аварийных отключениях электроснабжения в домах

У жителей Дрогичинского района появилась возможность оперативно получать информацию...